تادیرنشده بر گردید!

اما اصل مطلب: بیانیه ی لوزان  به طور کلی به سه بخش تقسیم میشود:1-تعهدات ایران 2-تعهدات 1+5 3-نظارت و داوری. در مورد بخش اول اگرچه گفتنی بسیار است اما در این یادداشت قصد پرداختن به آن را نداریم و بر بخش دوم خصوصا رفع تحریمها متمرکز میشویم تا بدانیم چه بدست آورده ایم.

کدام تحریم ها :مطابق آنچه در بیانیه لوزان آمده است فقط تحریم های هسته ای آن هم فقط تحریم های مالی و اقتصادی(نه تحریمهای آموزشی و...) متوقف یا خاتمه داده خواهد شد.لازم به ذکر است که تحریم های بانک مرکزی که اساس تحریم ها به شمار میرود در مصوبه کنگره ی آمریکا  مستقیما به مسئله مبارزه با تروریسم گره خورده و بنابراین سرجای خود باقی می ماند.این تحریم اگرچه با لغو تحریم های شورای امنیت پشتوانه ی خود را از دست میدهد ولی نباید فراموش کرد که آمریکا همواره و به طور یکجانبه با استفاده از ابزار مالی قدرتمند آن را به کشورهای دیگر تحمیل کرده است.در مورد تحریم های شورای امنیت با فرض اینکه همه شش قطعنامه ی قبلی لغو شود اما تحریم های غیر هسته ای از جمله موشک های بالستیک و تجهیزات نظامی متعارف سنگین دوباره در یک قطعنامه ی جدید بر قرار میشود.

لغو یا تعلیق:دری ابتدای بیانیه ی لوزان در مورد تحریم ها کلمه ی "lift" به کار رفته که در اغلب موارد معنای لغو و گاهی هم معنای تعلیق میدهد اما درپاراگراف های بعد واژه ی خاتمه و توقف به کار رفته است.با این حال مسئولان ایرانی به لغو و آمریکایی ها مطابق بیانیه ی کاخ سفید به تخفیف اصرار دارند.بنابراین به نظر میرسد در مورد لغو تحریم ها هنوز توافقی صورت نگرفته و دوطرف آرزوهای خود را بیان می کنند.احتمال ضعیفتر اینست که در مورد لغو, توافق صورت گرفته اما طرف مقابل در حال دبه کردن است.در این صورت جای این سوال باقی است که چگونه میتوان با طرفی که دو ساعت به عهد و قرار خود پایبند نیست معامله کرد؟

زمان لغو تحریم ها:در حالی که مسئولان ایرانی تاکید دارند همه ی تحریم ها به صورت یکجا باید لغو شود طرف آمریکایی از موضع لغو تدریجی کوتاه نمی آید.با این حال دوطرف در یک نکته مشترکند و آن اینکه لغو تحریم ها پس از انجام تعهدات ایران و تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی!!! صورت خواهد گرفت در این مورد دو نگرانی وجود دارد:

1-قرار بود لغو تحریم ها جزء موضوع مذاکرات باشد نه نتیجه ی آن بنابراین خط قرمز نظام در این مورد صریحا زیر پا گذاشته شده است.

2-پذیرش داوری آژانس قابل قبول نیست زیرا داور باید بیطرف باشد و تجربه حداقل 12 سال گذشته خلاف این را ثابت کرده.پذیرش داوری آژانس به معنی اینست که سیا و ام.آی.6 را ناظر قرار دهیم.

برگشت پذیری تحریم ها بدون نقض توافقنامه:از آن جایی که در حال حاضر تحریم کارآمد ترین سلاح غرب و تنها گزینه در کنار مذاکره در مواجهه با جمهوری اسلامی محسوب میشود مسلما آن را کنار نخواهند گذاشت.همچنان که در بیانیه ی کاخ سفید تاکید شده تحریم ها بازگشت پذیرند.جالب اینجاست که بنا به گفته ی مذاکره کنندگان ما ,قرار است در توافق نهایی اقدامات متقابل در صورت نقض توافق توسط طرفین گنجانده میشود و این یعنی تحریم ها برگشت پذیرند.وچون ناظر نهایی آژانس بین المللی است با یک ادعای کذب تحریم ها به جای خود برمی گردند بدون اینکه توافق نقض شده باشد و ما بتوانیم اقدام متقابل انجام دهیم.گذشته از این تحریم های بانکی و نفتی به در قالب های دیگر مثل مبارزه با تروریسم قابل اعمال اند.

این یک سناریوی کاملا حساب شده است تا ابتدا با لغو بخشی از تحریم ها اندکی در اقتصاد ایران انبساط ایجاد شده و در ادامه با طرح موضوعات دیگر مورد اختلاف مثل مسایل منطقه,حقوق بشر و ... و درصورت عدم همراهی جمهوری اسلامی با برگشت تحریم ها اقتصاد منقبض و فشار اجتماعی بر حکومت وارد شود.

راه چاره:اگر توافق نهایی بخواهد بر اساس بیانیه ی لوزان تنظیم شود – (که همین گونه خواهد بود و بسیار بعید است آن چه در لوزان مورد توافق قرارگرفته تغییر کند چرا که اگر این گونه بود اساسا انتشار آن در قالب بیانیه ی رسمی هیچ وجهی نداشت)- مطابق آنچه که گفتیم و اگر اضافه کنیم تعهدات ایران را به معنی کامل کلمه یک فاجعه دیپلماتیک رخ خواهد داد.تنها راه حل اینست که توافقی شکل نگیرد و توافق ژنو این فرصت را به ما میدهد زیرا تا درباره ی همه چیز توافق نشده در باره ی هیچ چیز توافق نشده.پس تا دیر نشده برگردید!

این مطلب در گفتمان نیوز منتشر شده است