بررسی

یادداشت هایی در روابط بین الملل و غرب آسیا

بررسی

یادداشت هایی در روابط بین الملل و غرب آسیا

طبقه بندی موضوعی

چرا این بیداری اسلامی است؟(قسمت اول)

چهارشنبه, ۲۲ آبان ۱۳۹۲، ۰۴:۳۵ ب.ظ

چرا این بیداری اسلامی است؟ قبل از پاسخ به این سوال باید ببینیم که بیداری اسلامی چیست؟

همزمان با شروع رنسانس سه دولت مقتدر عثمانی,ایران و گورگانی بر شمال آفریقا,جنوب شرقی اروپا,قفقاز,خاورمیانه و هند حکومت میکردند.حملات غرب علیه جهان اسلام از همین دوران آغاز میشود.باتوسعه ی علم و تکنولوژی و به دنبال آن تقویت روحیه ی استکباری و استعماری در غرب و انحطاط در جهان اسلام,مسلمین شکست های پیاپی را تجربه میکنند.امپراتوری عثمانی از پیشروی در اروپا باز می ماند ,سپس در جنگ با روسیه و فرانسه مجبور به عقب نشینی میشود و نهایتا در جنگ جهانی اول فرو میپاشد.دولت قاجاریه در ایران متحمل دو شکست سنگین از روسیه میشود و سپس قسمت های شرقی کشور را تحت فشار انگلستان واگذار میکند.دولت گورکانی هند هم در سال ۱۸۵۷ توسط انگلستان برچیده میشود.

این شکست های پیاپی موجب تحقیر و بحران هویتی و هم چنین شکل گیری این سوالی در افکار و در میان نخبگان میشود که چرا ما عقب مانده ایم؟ و چه باید کرد؟ سه پاسخ به این پرسش داده شده است:۱-عدم توجه به ملی گرایی ۲-عدم جدایی دین از عرصه های اجتماعی و بی توجهی به عقل بشری ۳-غفلت از آموزه های اسلام ناب و سیره ی سلف صالح این سه پاسخ منجر به تمایز سه گروه ناسیونالیست ها,غربگرایان و اسلامگرایان شد.البته این گروه بندی بیشتر در سطح نخبگان مطرح است و در عامه ی مردم گرایشاتی نسبت به هر سه گروه وجود دارد.باید توجه داشت که مردم خاورمیانه عموما مردمی با علاقه مندی های مذهبی شدید اند و البته مثل هر جای دیگری خواستار آبادانی,پیشرفت ورفاه.

و اما در میان نخبگان کفه ی ترازو به نفع غربگرایان میچربد فوج دانشجویانی که برای یادگیری علم و فن به اروپا اعزام میشوند و سیاسستمدارانی که برای کارهای دیپلماتیک به فرنگ رفته اند,مفتون پیشرفت و فرهنگ و تمدن اروپایی شده و در بازگشت به کشور تنها راه علاج را در سرتا پا غربی شدن می بینند.از این دسته میتوان میرزا ملکم خان ایرانی و طه حسین مصری را نام برد.
به هر دلیل جریان غربگرا در این دوران بر جریان های دیگر غلبه پیدا میکند.ومنجر به روی کار آمدن حکومت پهلوی در ایران میشود.جریان ملی گرا عملا به دلیل دور بودن از ریشه های اسلامی یا تمایل به غرب پیدا میکند یا به شرق.نمونه ی غربی آن آتاتورک در ترکیه , دکتر مصدق در ایران و نمونه ی شرقی آن جمال عبدالناصر در مصر را می توان نام برد.
اما هر دو جریان ناسیونالیست و غربگرا تجربه های ناموفقی را به نمایش گذاشتند و موجبات خشم ملت های منطقه را فراهم کردند چرا که این دو جریان با روح مذهبی جامعه هماهنگی نداشت آن هم مذهبی که بخواهیم یا نخواهیم با سیاست در آمیخته است نمونه ی آن کشف حجاب رضاخانی و – کمک به محاصره ی غزه توسط – حسنی مبارک از طرف دیگر این حکومت ها مجبور بودند حافظ منافع غرب یا شرق باشند و بغضا منافع ملت های خود را نادیده بگیرند…
ادامه دارد

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی